Niğde İli Ulukışla İlçesi Yeniyıldız Köyü-5-

YENİYILDIZ'DA ÇATALKOYAK ÇEŞMESİ-5-

-Gamerdin yelinin ve kışları tipinin ıslığa durdurduğu yastık başlı Gocaçam kadim bir çobandır, Çatalkoyak Çeşmesine su içmeye gelen hayvanlara ve eskiden oralarda seken harman kuşlarına-
(...)
Bu çam ve emekle, Hacı Ustanın taş işçiliği ustalığıyla oralarda soluyan Çatalkoyak Çeşmesi, yaz gecelerinin yüksek, berrak ve yıldızlı gecelerinde akan ışığa keser, bu sırada içini tutmuş buğday kellelerinin bozkır türküsü bir yandan durmaksızın şafaklara kadar akan ışığın oralarda yarattığı parıltısı bir yandan önce taş duvarına çarpıp duru suyuna durmaksızın akar, oradan da Gocaşamın beyaz gövdesini gümüşi bir renge verir, bu renk hafif kırtışlarla suya karışır, bunların şavkı birbirini yıkar bir güzel sevişirler, söyleşirler sabahlaradek... Tatlanmaya başlayan üzüm bağlarını kontrolden gelen uzun kuyruklu kınalı tüylü bir tilkinin sinsi, şaşkın ilerleyişi olgunlaşmış buğdayları devirerek, kırılan sap hışırtısıyla bu iki arkadaşın sevişmesini ve söyleşisini arada bir kesse de Çatalkoyak Çeşmesinden suyunu içerek onlara bir sevişme ve söyleşme saati daha armağan eder.
Buralarda mevsimler döner, tarumar olur uzun süren bir kıştan sonra, her yer bozarır, üşür.
Tarlalarda yemlikler uzar, çeşitli otların çiçekleri yaprağından önce açar, yeşerir, çiçeklenir her yer, taa dağların her daim yeşiline karışır etrafın yeşili dağlardaki haki yeşili bir duru yeşile çevirir, Yeniyıldız sarhoş bir coğrafya olur, baharları.
Buralarda Gamerdin yelinin ve kışları tipinin ıslığa durdurduğu yastık başlı Gocaçam, taa yukarılarda Andalarası ve Hüseyin Beylinin üst tarafında daha kayıtlara geçmemiş, geniş bir alanı tutan, gövde çevresi 7,5 m. kadar, kalın dedikçe kalın, dayanıklı ve oralara enfes kokular yayan anıt ağaç Kokarardıç yaza hazırlanır. Sıcaklar bastırınca bu Kokarardıç en güzel kokularını sürünür ve oralar bulunmaz bir yurt köşesine döner. Aşağılarda, düzlüklerde ekinler olur, Çatalkoyak Çeşmesinin başı kalabalıklaşır, evvel zamanda orağa gelenlerle.
Eskide kalan tarla başı harmanlarında, önce düzeltilen bir düvenin döneceği alan sulanır samanlanır ve yuvak gezdirilerek zemin malaglanır, bekleştirilir, tarlalardan at kızakları ile getirilen ekinler kızgın güneşte gevretilir ve kalın, ağır çam düvenlerin altına sıra sıra yüzlerce çakılı çakmak taşlarının keskinliği ile belki de en eski tarım aletlerinden olan düvenle hummalı bir iş tutulur, aktarılır, günletilir, aktarılır ve ekinler un ufak olur saplarıyla... Sonra Gamerdin yeli esmeye başlar, Çatalkoyak Çeşmesinin önünü kadim bir çoban gibi bekleyen Gocaçam ıslığa durduğunda yabalarla bir savrum işi başlar ve eskinin kırmızı renkli buğday taneleri, kuşaktan kuşağa aktarılan tohumlarla savrum işini yapanların hemen önüne saman sarısı da az ileriye bir tepe olur kalır.

Kırmızı renkli buğdaylar kıl çuvallara, samanlar da seyrek dokuma gıl hararlara yosulduğunda kızgın güneşte harman işçilerini ve düvende dönen hayvanları serinleten, onların su ihtiyacını eksiksiz karşılayan Çatalkoyak Çeşmesinde el yüz yıkama, harmanın tozundan arınma işi başlar. Güneş, dağlardan Zanapa tarafına savuştuğunda buralarda önce gölgeler uzar, Karaşam Tepesinin gölgesi nam-ı diğer Deli Ahmet'in kahvesinin önüne kavuşur, köy meydanı loş bir karanlığa aktarılır, sonra en sevdalı toprak eve ve bütün köye, aşağılarda Köy Mandırasına ve yukarıda Aktoprağın beyazlığına ve tekmil buralarda kaş kararır, Gocaburun da alaca bir karanlığın içinde çöküp gider, yakınlardaki Gamerdin Hanının silüeti de yiter; iyice, el ayak çekmeye başlar, Çoban Yıldızı Gümüşoluğun yukarısındaki Kokarardıç'ın tam tepesinde peydahlanır, Güngörmez Kayasının öğütme çakılı, Kılan tarafından yürüyen ay ışığıyla gümüş bir hal alır, ormanlık alanda; Gocaçam'ın ıslığı artık iyice hızlanır, gidenlerin peşinden. Uzakta kalan ıslık sesine, u-bu-bup ya da hup-hup-hup diye, ilk hecesi vurgulu bir de harman kuşu ötmeye başlar, yaz boyunca.

(...)
Burhaniye, 22 Şubat 2019, Seyfettin Ceylan

Fotoğraflar: Emin Doğan, Muzaffer Yücel, Murat Aydoğdu)