Kendir ya da Kenevir Üretimi Sonrası Unutulan Kültür Kalıntıları Üzerine-6-
Kendir ya da Kenevirle Gelip Bunun Üretimi Sonrası Unutulan Kültür Kalıntıları Üzerine-6-
(…)
Mengelez Sözü
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğünde, mengelez, keten işlenirken lifleri kılçık ve kıtıktan ayırmak için kullanılan dört ayaklı araç. [ Derleme Sözlüğü c: 9 ] *Kandıra –Kocaeli; Aliköy Çaycuma –Zonguldak; *İnebolu –Kastamonu; Gökçeboğaz, *Alaçam, *Bafra –Samsun; bu sözcük Kayıkçılar’da ve Çaycuma’nın birçok köyünde yukarıdaki anlamda kullanılmakta.
Kayıkçılar Köyünün ayrıntılarına ilerideki yazılarda dönmek üzere Çay Karyesi ve yakın coğrafyadaki Çay Karyelerine yöneliyoruz. Bunların adı ekseninde düşünceler ortaya koymak üzere…
Kayıkçılar ve Çaycuma ya da Perşenbe Kazasının Çay Karyesi ile Çarşanba Kazasının Çay Karyesi üzerine
1850 yılında Kayıkçılar Çay adı ile Perşenbe Kazasının bir köyü.
1850 yılında da Çaycuma Çay adı ile Çarşamba Kazasının bir köyü. Bu bilgiye Kömürde Açan Çiçek adlı eserde hem de Tefenli Yerel Tarihçi Sadi Uyar’ın Çaycuma Belediyesi için 2008’de hazırladığı Tarihi Bakımdan Çaycuma adlı araştırmasında rastlıyoruz. Bu araştırmada:
Çarşamba kazasındaki Çaycuma karyesi geçtiği belge 11.02.1842 tarihli evkaf ( vakıf) kayıtlarıdır bu kayıtta Çarşamba kazası Çaycuma karyesinde diye geçen belgede vaki ( olan) Hacı Halil Beyoğlu Alı Bey Camii hatipliği için yazılmıştır. Aynen şöyledir:
“H.29/Z/1257- M.11/02/1842 Cuma Çarşamba kazası Çaycuması karyesinde vaki Hacı Halil Beyoğlu Ali Bey Camii hatibliği..Esasen Çaycuma yerleşim yeri kurulması acısından bu cami önemlidir
26/04/1846 tarihinde Hacı Ali bey Cami ve Medrese için yeniden bakım yapmış ve kendisine bu Vakfın idaresi için Berat verilmiş belge aynen şöyledir:
H. 29/R/1262-M.26/04/1846.Tarihli belge“Çarşamba Bolu Kazasına tabi Çaycuma’da Hacı Ali Bey müceddetten bina eylediği cami ve medrese vezaif ve levazımı için vakıf eylediği nukud ve akar-ı vakfiyesinin kaydıyla tevliyeti için berat verilmesi” yani, Çarşamba bolu kazasına bağlı Çaycuma’da Hacı Ali Beyin yeni baştan bina yaptığı veya tamir ettiği cami ve medrese yi vakıf yaptığı gelir ve gelir getiren mülkün vakıf senedine yazdığı bunun için kendisine vakfın idaresini verilmesi için berat verilmesi.
1855 yılından sonra Bolu sancağından ayrılan Çarşamba Viranşehir (Eskipazar) sancağında geçer. Viranşehir sancağında 20 kazadan biridir şöyle geçer Kastamonu eyaleti Viranşehir sancağı Çarşamba-i Bolu diye geçer yani Bolu’dan ayrılmış Çarşamba anlamında kullanılmış aynı yıllarda Filyos Bolu sancağında gözükür Bolu sancağına bağlı 19 kazadan birisidir şöyle geçer Kastamonu eyaleti Bolu sancağı Hisarönü ( nam-ı diğer Filyos).
Asırlık kavlangaların temmuz sıcağına vuran serinliğinde Kayıkçılar söyleşimiz sürecek…
Çaycuma, 20 Nisan 2012
Yorumlar
Yorum Gönder