Köy Yazıları-Yerel Tarih

  Son güze doğru güneşli günler gelir, bu sıcaklar sanki kuşburnuları, alıçları, çördükleri, ahlatları olgunlaştırmak içindir. Gerçi, çördükler, ahlatlar kırağı ister, bunların olgunlaşmasına daha vardır. Yine de güz bereketi başlamıştır, coğrafyada. Şimdi, memleket dağlarında taa toplayıcı toplumdan kalma bir toplama eylemi telaşı kurulmuştur.  Bu güneşli havalarda, bir toplama eylemi kurulur, bu işi bilen epeyi insan vardır oralarda. Yaşadığı coğrafyayı tüm ayrıntılarına kadar ancak orman köylükleri bilir, ova köylükleri yalnız kendi tarla, bahçe ve baharları pancar topladığı bir iki mevkii bilir, belki bir de günlüğe falan gittiyse oraları bilir. Orman köylükleri öyle değildir, kendi bahçesini, tarlasını, yaylasını, odun ve kozak toplamak için en az birkaç koruyu, mevsimine göre, kızılcaları, armutları olmuş ağaçları, fındıkların barındığı kuz dereleri; yağışlardan sonra pancarın, yemliğin hasını; mantarın daha değerlilerinden, yeryaranı, güveni, kuzu göbeğini; tarla işleri...

 EYLÜL TUTAN AĞAÇMIŞIZ Bozkırda ağaçlığa çevirdiğimiz bir yermiş. O yerde, Rüzgarlar sağan bir yamaçmışız, Bir ağaçlık özlemidir yokluğun. Bahur günlerine serinlikmiş oralar. Orada ağaçımızmış.  O ağacın gölgesinde durmuşuz kaç yaz  Şimdi uzaklarda ağacımız, akşama kadar eylül tutuyormuş. Yüzeysel güneşlerle serindir toprağı. Sarı kumaşlardan sonbahar yüzü. Sen sarı kumaşlardan sonbahar giyerdin. Kararırken güdel, Anılarımız yığılırdı, tütün içinde o hayatlara, Kerpiç duvarlara. Yaprak döküyorum, Yalnızlığımdır, Anılar da sararmış. Artık eylül tutan o ağaçmışım. Anılara dalmışım. Eserken o yamaçta rüzgarlar, Bazen aynı yerde solup solup yeniden açan sarı çiğdemlermiş anılar. Eskişehir, 27 Eylül 2021, Seyfettin Ceylan EYLÜL-4- İĞDELER KIZARINCA Varsa okulu, Bir köyün kıyısında iğdelerin içinde kalmıştır. İki hafta sonra bir cep iğde zenginliği, Beslenme saati, Paylaşma saati cebinde çocukların. İki hafta sonra okul açılmış, Çocuklar okula iğde toplamaya gitmiş.

 EYLÜL-3- ELMALAR KIZARINCA Bildiğim köy yolları, elmalar kızarırken öylece beklesin eylülde. (...) EYLÜL-3- ELMALAR KIZARINCA (...) Elmalar gelir ekimden Kırmızısı biraz da eylülden Kıyısında elmalar kızarırken bildiğim köy yolları, öylece kalır eylülde. (...)

  Eylül-38- Eylül'ün yirmi beşi, Genç bir ormanın ortasında. Arıcıların sofrasındayız. Soframız serilmiş yerli pelitlerin gölgesine, Seyrek yerleri sosyal ağaçlık hemen önümüz. Bademler ve armut fidanları, Dikildiği gibi kalmış bozkırın yoksulluğunda, İki sürüm, iki sulama, Hadi birazını ben budadım, Daha budarım kalanını da gidip geldikçe, Ah, bir de gübreleme yapılsa... Tepemizde öğlen sonu sıcağı. Arıların uğultusu yakınlarda, Bozkıra karışan ağaçların sükuneti, yeşili, Eylül kimi ağaçlarda yeşilden geçiyor Eskişehir dolaylarında. Arıcılar, yaz balı bereketini taşıyacaklar getirdikleri çantalarla birazdan. Eskişehir, 25 Eylül 22, Seyfettin Ceylan

Büyülü Muğla tarafı üzerine, Eylül 2022'de uzun süren belge töreni arasında tesadüfen karşılaştığım ve son anda tanıdığım Fahri Günay Ortaokulu Müdürü Melike Heybeli ile ayak üzeri söyleşirken, "Bizim ora sahilde değil, Muğla'ya yakınız, Kafaca'dan," aktarmasından sonra, ilginç bir ad gelen Kafaca ve zorlanarak yazdığım bu yazı Kafaca adı ve kısmen tarihi üzerine kaleme alınmıştır, böylelikle Akdeniz tarafından da bir köyün adına değinilmiştir. Bu konularda baktığım tarihi kaynaklarda ilk defa "tir" nitelemesiyle karşılaştım, sözlüklerde "ok" anlamına gelse de topluluk sülale betimlemesinde büyük bir sülalenin, boyun ayrılmış kolunu, obasını anlattığı araştırmalarda sabit.      MUĞLA İLİ MENTEŞE İLÇESİ KAFACA KÖYÜNÜN ADININ KAYNAĞINA DAİR Her köyün, her beldenin adına ve kuruluşuna dair, sözlü tarihte gerçek haline getirilmiş bir hikayesi, anlatısı vardır. Köy, başlı başına bir varlık. Yöresinden aldığı kendine özgü üretim etkinliklerini coğra...