Köy Yazıları-Yerel Tarih

DİKİLİ SEVGİ YOLU MANZARALARI Evlerin arasında merdivenlerden çağla yiyerek Sevgi Yoluna inerken Bir kadınla bir köpek Sevgi Yolundan yukarı çıkıyor. Topallayarak yürüyen çok sevimli köpeği geriden severken duruyoruz, "Sahilde arı soktu, ondan topallıyor, ilaç süreceğiz," diyor bir kadın. Onlar sevimliliğiyle giderken evlerine Biz Sevgi Yoluna iniyoruz, Yukarılarda süslenirken Karadağ Aşağılarda yazı kıyılara sürükleyen mavi bir deniz ayaklarımızın ucunda Taşın sağlamlığı ve serinliği ile Sevgi Yolunda. Şimdi yalnız dikili taşlar,  Şimdi yalnız banklar, Şimdi birkaç kişi geniş Sevgi Yolunda. Şimdi sükut etmiş, yontulmuş taş çerçevelerin içini dolduran fotoğraflar. Daha ince bir kış denizden yoklar. Serin esintiler, Suyu sallayan yosunu bozulmamış iri taşlar. Üstte, biçimli budanmış ağaçlar, Duvar dibinde çok gün görüp iyot soluyacak fidanlar, Yakındır, kalabalığına kalabalık katan sayfiyeler... İzmaritin son tütünü s...

DİKİLİ KADIN EMEĞİ PAZARI Yunusları geçiyoruz. Bir yerden kadın emeği taşıyor, Saatler, günler yatırılmış örneklerle tezgahlara. Yanında zamanı öğüten bir kahvehanenin dolu parkı, Çaylar simitler, okul çocuklarının elinde. Muhabbet, alaca güneşte Aliye Abla ile. İlke güzel yarınlara çalışmadan geliyor, ve Nazım Hikmet Parkına doğru masadan kalkıyoruz Adem'le. Burhaniye, 12 Mayıs 2019, Seyfettin Ceylan

KÖY ROMANTİZMİ-1 Bildik, yaşanan topraklardır tamamen, Sürgün vermişizdir orada, Büyür güzel elma. Zaman bir tuhaf eser, Rehin kalır bu yürek. Bir rüzgar atmamıştır, uzak diyarlara. Kırılmış sürgünlerimiz bekler kadim topraklarda. Azalır nüfus. KÖY ROMANTİZMİ-2 Çekip giderken Sabreder yüreğim Hangi özlemeyi unuttuk Hangi zorlukları biriktirmez ki gurbet, Ömrümüze serpilmiş biraz kederli şeyler hep. Renkleriyle biraz bahar karışmış sevinçlerimize. Ve her renk biraz sevinçli, biraz kederli şeylerle. Burhaniye, 28 Nisan 2019, Seyfettin Ceylan

DİKİLİ-1 Klasik felsefenin en büyük dehası olarak kabul edilen Aristoteles'in bundan yaklaşık 2400 yıl önce felsefeye temel olan önemli eserlerinden bir kısmını kaleme aldığı ve bugün onun adıyla anılan tepenin de bulunduğu Atarneus'taydık. Hüdavendigar eyaleti dahilindeki Bergama kazası Dikilü-taş karyesi kaydının bugünkü Dikili ilçesini işaret ettiğine beş yüz yıl önceki kaydın 188. sayfasında bulunan ve zaman içinde Kızıl-Musa karyesinden Kızılçukur köyüne isim değiştiren yerleşme de bir kanıt. Ege Denizine ve gözde sahillere yukarıdan bakan Kozak Dağının batı taraflarındaki yaylalarda tutunan Bergama Yörükleri Cemaati, Karacalar Yörükleri Cemaati, Yoğun-Musa karyesi de aynı sayfada geçiyor.  İlçenin adının kaynağı hakkında: "Yeni Dikili tarihi Bergamalı Karaosmanoğlu’nun Dikili’de çiftlik kurması ve burada dikmelik yetiştirmesi ile başlamıştır. Önceleri Dikmelik olarak geçen isim daha sonra Dikili haline gelmiştir." görüşü Dikili Belediyesi sayfasınd...

AKŞAM PİTANE'DE SABAH DİKİLİ'DE-1 Salihleraltı’ndan Dikili’ye parke kaplı, 8-10 km.lik, yağ gibi bir yolla, şehir içinde yolculuk eder gibi, fakat trafiğe takılmadan ulaşıyoruz. Sağ tarafımız hep kumsal ve yazlıklar bu tarafta daha yoğun. Dikili’nin içindeki ana cadde bu saatlerde bile bayramda buralara akanların gürültü ve hareketliliği ile. Yaklaşık 20 km güneydeki Çandarlı’ya yolculuk. Emine Fidan evden alacaklarını alıp geliyor, Adem’in arabaya biniyoruz, Dikili’nin dar sokakları ile yamaç yerleşmeden Çandarlı yoluna iniyoruz, Deliktaşlıların benzinlikten benzin alıp inişli çıkışlı dar yolun trafiğine karışıyoruz. Yol boyunda parça parça tarımsal alanlar, sararmış, kurumuş otlar, dikenlik alanlar; makiler, çitlenbikler, meşeler… Adem Öğretmen her gün gidip geldiği yolu ve çevredeki yerleşmeleri ve Yalın Ayak Dede Türbesinden, buralarda arsa ve yerin pahalılığından bahsediyor. Bir parkın yanında kurulu ve İlke'nin hiçbir mekana değişmediği Eğlence Dünyasına yakın ...

DİKİLİ SEYİRTEPE Çıkarken Seyirtepe'ye Ne güzeldi Çiçekli Durak. Orada güzel bir teyzeyle sohbet ediyoruz.  "Çiçek dalında güzeldir" kifayet etmiyor demek ki. "Çiçekler ilaçlıdır" yazmış birisi, bir defter yaprağına, Sorunca, gülüyor teyze. Biz anlıyoruz. Ne güzel oradan eğimine çıkan yol. Adem'le Fidan bir tarafından tutmuş Ben bir tarafından  Sırtlanmışız Dikili'nin mayıs manzarasını, Derken üstümüzden beyaz bulutlar geçiyor, Unutuyoruz sırtımızdaki yükü. Yolda durup fotoğraf çekiniyoruz. Alaca bir güneşin doldurduğu Seyirtepe'ye varıyoruz. "Dikili sevginin şehri" yazıyor, ve bir Atatürk köşesi yazının altı. Önümüzde masmavi deniz ve denizde motorlar. ve açıkta bekleyen büyük bir gemi duruyor. Yamaçta, bir avluda tutunmuş genç bir kaysı ağacı,  Çağla yiyerek Sevgi Yoluna iniyoruz. Burhaniye, 11 Mayıs 2019, Seyfettin Ceylan

Kendir ya da Kenevirle Gelip Bunun Üretimi Sonrası Unutulan Kültür Kalıntıları Üzerine-6- (…) Mengelez Sözü Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğünde,  mengelez,  keten işlenirken lifleri kılçık ve kıtıktan ayırmak için kullanılan dört ayaklı araç.   [ Derleme Sözlüğü c: 9 ]   *Kandıra –Kocaeli; Aliköy Çaycuma –Zonguldak; *İnebolu –Kastamonu; Gökçeboğaz, *Alaçam, *Bafra –Samsun; bu sözcük Kayıkçılar’da ve Çaycuma’nın birçok köyünde yukarıdaki anlamda kullanılmakta. Kayıkçılar Köyünün ayrıntılarına ilerideki yazılarda dönmek üzere Çay Karyesi ve yakın coğrafyadaki Çay Karyelerine yöneliyoruz. Bunların adı ekseninde düşünceler ortaya koymak üzere…     Kayıkçılar ve Çaycuma ya da Perşenbe Kazasının Çay Karyesi ile Çarşanba Kazasının Çay Karyesi üzerine 1850 yılında Kayıkçılar  Çay  adı ile Perşenbe Kazasının bir köyü. 1850 yılında da Çaycuma  Çay  adı ile Çarşamba Kazasının bir köyü. Bu bilgiye Kömürde Açan Çiçek adlı e...

Kendir ya da Kenevirle Gelip Bunun Üretimi Sonrası Unutulan Kültür Kalıntıları Üzerine-5-    Taşan seller milliyor toprağı. Bu milli topraklar öyle kuvvetli ki… Evvelden kendir tarımı çok köset veriyor… Kayıkçılar Köyünden Emekli Öğretmen Nadir Katırcı,  “Kendir liflerinin derlenip toplanıp bağlanarak büyük demet haline getirilmiş şekline köset denir.” Kayıkçılarlı Çaycuma Belediyesi Eski Başkanlarından ve Emekli Eğitimci Orhan Yardımcı,  “Kendir çöplerinin kucak haline getirilerek bağlanmış şekline köset denir. Kışın yakmak için bu kendir çöpleri bağlanıp köset yapılır ve kösetliğe konulur. Kendir ekildiği dönemlerde soba tutuşturmaya yarayan hafif bir yakacak…” (…)   Köset Sözünün Etimolojisi Kadıoğlu Köyü Muhatarı Ramazan Öztürk,  “Arazideki, ormanlık yerlerdeki pürlenlere, meşe, gürgen gibi ağaçların, dikenlerin çalılarına köset, kösetlik denir. Kendir kösedi duymadım… Bu çalılar, ağaç olamamış, kısa, bodur boylu olur.” Köse sözü,...